Halihazır haritalar, arazinin ve üzerindeki yapay yapıların bilgisayar ortamında detaylı bir şekilde çizilmesini sağlar. Sayısal Halihazır Haritaların önemi, sağladığı yüksek doğruluk ve ayrıntı düzeyi ile planlama ve tasarım süreçlerinde karar verme mekanizmalarını desteklemesinden kaynaklanır.
Kullanım Alanları:
-İmar Uygulamaları: Sayısal Halihazır Haritalar, imar planlarının hazırlanmasında temel veri kaynağı olarak kullanılır. Zemindeki mevcut yapıların, yolların ve diğer altyapı öğelerinin konumlarını belirleyerek, planlamacıların daha etkili kararlar almasına olanak tanır.
-Yol Projeleri: Yeni yol projelerinin planlanması ve mevcut yolların iyileştirilmesi süreçlerinde, yol güzergahının ve etrafındaki arazi koşullarının detaylı bir şekilde incelenmesi için Sayısal Halihazır Haritalar tercih edilir.
-Enerji Projeleri: Enerji nakil hatları, rüzgâr türbinleri gibi enerji altyapılarının yerleşim planları, Sayısal Halihazır Haritalar kullanılarak gerçekleştirilir. Bu haritalar, enerji projelerinin çevresel etkilerini değerlendirmede de önemli bir rol oynar.
-Mühendislik Uygulamaları: Mühendislik projelerinde, özellikle altyapı ve üstyapı çalışmalarında, mevcut durumun doğru bir şekilde belirlenmesi ve tasarımın buna göre yapılması için Sayısal Halihazır Haritalar kullanılır.
-Kentsel Dönüşüm Projeleri: Kentsel dönüşüm projelerinde, mevcut yapı stokunun ve kullanım yoğunluklarının belirlenmesi, hak sahiplerinin tespiti ve planlamada adaletin sağlanması açısından Sayısal Halihazır Haritalar kritik öneme sahiptir.
-Kamulaştırma ve Maden Projeleri: Kamulaştırma işlemleri ve maden sahalarının belirlenmesinde, arazinin mevcut durumunu gösteren Sayısal Halihazır Haritalar, hukuki süreçlerin sağlıklı yürütülmesi için temel bir araçtır.
İmar Planlarında belirtilen esaslardan; konut alanları, park alanları, dini tesis alanları, yollar Halihazır Haritalar olmadan tamamlanması mümkün olamamaktadır.
Halihazır Haritada nirengi, poligon noktaları, RS noktaları, binalar, binaların kat adedi, kaldırımlar, yollar, sokaklar, dışında kalan yerlere ait yükseklik eğrileri, ağaçlar, elektrik direkleri, ada ve parsel numaraları ve sınırları vb. çalışılan alanda bulunan her şey gösterilir. Halihazır Haritalar, “1/2500 ve Daha Büyük Ölçekli Harita ve Planların Yapımına ait Yönetmelik” esaslarına göre 1/1000 veya 1/2000 ölçekli olarak yapılır.
İmar Planı sınırları dışında kalan yerlerde yapılacak olan konut veya işyeri yapılarının ruhsat alabilmesi için Mevzi İmar Planı‘nın dolayısıyla da Halihazır Haritasının hazırlatılması gerekmektedir. Hali hazır haritalar yapılma amacı ve sunulacağı kurumlara göre, o kurum ve amaca yönelik şartnamelere göre yapılmak zorundadır.
Halihazır harita ölçümlerinin onaylanma süresince kurumlarca halihazır harita raporu, ölçüm aletlerinin kalibrasyon belgeleri, koordinat özet ve çıktıları, GPS kontrol raporu, GPS gözlem planı (kinematik gözlemler için ölçü güzergah planı), GPS ölçme kayıt çizelgesi, dengeleme hesap ve sonuçları, açı, kenar ve nivelman ölçü çizelgeleri ve çıktıları, kontrol noktaları ve röper krokileri, ölçü krokileri, kontrol noktaları kanavaları ve dönüşüm katsayıları gibi birçok parametre aranmaktadır. Ayrıca halihazır haritalar, yapısı gereği hassas ölçüm gerektiren haritalardır. Hâlihazır ölçüm sonucunda, alınan koordinat ve kot değerleri esas alınarak, baraj, tesis ve benzeri yapılar inşa edilmekte ve bu verilere göre dizayn edilmektedir.
Temel Sayısal Halihazır Harita Türleri
Halihazır Haritalarda Yer Alan Detaylar ve Öğeler
Nirengi ve Poligon Noktaları
Haritanın doğruluğunu ve ölçeklenmesini sağlayan referans noktalarıdır. Bu noktalar, harita üzerindeki diğer öğelerin konumlarının hassas bir şekilde belirlenmesine yardımcı olur.
Binalar ve Kat Sayıları
Halihazır haritalarda binaların konumları, dış hatları ve kat sayıları gibi detaylar gösterilir. Bu bilgiler, şehir planlaması ve kentsel dönüşüm projelerinde önemli rol oynar.
Yollar, Sokaklar ve Kaldırımlar
Trafik akışını ve insan hareketlerini yönlendiren yollar, sokaklar ve kaldırımlar, halihazır haritaların temel unsurlarıdır. Bu öğeler, ulaşım planlaması ve altyapı projeleri için kritik bilgiler sunar.
Topografik Özellikler
Yükseklik eğrileri, tepeler, vadiler ve diğer topografik özellikler, arazinin fiziksel yapısını ve eğimini gösterir. Bu bilgiler, inşaat ve mühendislik projelerinde zemin analizi için kullanılır.
Bitki Örtüsü ve Ağaçlar
Ağaçlar ve diğer bitki örtüsü, halihazır haritalarda çevresel faktörler ve yeşil alan planlaması açısından önem taşır.
Elektrik Direkleri ve Enerji Nakil Hatları
Elektrik direkleri ve enerji nakil hatları gibi altyapı öğeleri, halihazır haritalarda enerji dağıtımı ve planlaması için gerekli bilgileri sağlar.
Ada ve Parsel Numaraları
Ada ve parsel numaraları, mülkiyet sınırlarını ve arazi kullanımını belirleyen önemli detaylardır. Bu bilgiler, tapu kayıtları ve mülkiyet işlemleri için esastır.
Kamulaştırma ve Özel Kullanım Alanları
Kamulaştırma haritaları ve özel kullanım alanları gibi detaylar, devlet veya özel sektör tarafından planlanan projelerde arazi tahsisini ve kullanımını gösterir.